Chapter 2: Understanding Sexuality ਯੌਨਤਾ ਦੀ ਸਮਝ
Trans rights are human rights.
Every person deserves dignity, safety, and the freedom to be themselves.
Understanding What It Means to Be Transgender
The word “transgender” comes from English, but the experience it describes is universal — it has existed across cultures, languages, and histories for as long as people have existed. To be transgender means that a person’s gender identity — how they know and understand themselves — differs from the sex assigned to them at birth.
Some transgender people may identify as men or women, while others identify beyond or between those categories, such as non-binary, genderqueer, or two-spirit. Being transgender is not an illness or a phase — it’s a valid and deeply personal expression of self.
Gender-Affirming Care: Supporting the Right to Live Authentically
Gender-affirming care refers to the medical, social, and emotional supports that help transgender people live in alignment with their gender identity. This care can include:
Clothing, hairstyles, and pronouns that reflect how a person wants to express themselves.
Hormone therapy (such as testosterone or estrogen) to help align the body with one’s gender identity.
Gender-affirming surgeries, like chest reconstruction, facial surgery, or genital surgery — always chosen voluntarily, not required.
These forms of care are not cosmetic — they are lifesaving. Research shows that access to gender-affirming care reduces depression, anxiety, and suicide risk while improving quality of life and self-confidence.
Everyone deserves the right to live as their true self — safely, proudly, and without fear.’
A Journey of Authenticity and Respect
Being transgender is about living truthfully and fully in one’s own identity. Trans people are not “becoming” someone new — they are revealing who they have always been.
Respect begins with using someone’s chosen name and pronouns, listening to their experiences, and advocating for systems — schools, clinics, workplaces — that affirm rather than question their existence.
Transgender people have existed in every culture, from India’s Hijra communities to Indigenous Two-Spirit people in North America. Their presence challenges us to expand our understanding of humanity — to see that gender is not a strict line, but a beautiful spectrum of expression and identity.
ਟ੍ਰਾਂਸ ਹੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕ ਹਨ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਜ਼ਤ
ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਣਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੈ।
ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹੋਣ ਦਾ ਅਰਥ ਸਮਝਣਾ
ਸ਼ਬਦ “ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ (Transgender)” ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅਨੁਭਵ ਸਾਰੀਆਂ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ, ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਿਹਾ ਹੈ — ਜਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਮਨੁੱਖ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹੋਣਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜੈਂਡਰ ਪਹਿਚਾਣ (gender identity) — ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਜਾਣਦਾ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾ ਹੈ — ਉਸ ਲਿੰਗ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕੁਝ ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਰਦ ਜਾਂ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਹੋਰ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਾਨ-ਬਾਈਨਰੀ (non-binary), ਜੈਂਡਰਕਵੀਅਰ (genderqueer), ਜਾਂ ਟੂ-ਸਪੀਰਿਟ (two-spirit) ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ।
ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹੋਣਾ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਚਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ — ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਸੱਚਾ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੈ।
ਜੈਂਡਰ ਅਫ਼ਰਮਿੰਗ ਕੇਅਰ: ਖੁਦ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਣ ਦਾ ਹੱਕ
ਜੈਂਡਰ ਅਫ਼ਰਮਿੰਗ ਕੇਅਰ (Gender-affirming care) ਉਹ ਚਿਕਿਤਸਕ, ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਹਾਇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸੈੱਟ ਹੈ ਜੋ ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੈਂਡਰ ਪਹਿਚਾਣ (gender identity) ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ:
ਕੱਪੜੇ, ਵਾਲ਼ਾਂ ਦੇ ਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਨਾਊਨ (pronouns) ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਹਾਰਮੋਨ ਥੈਰੇਪੀ (Hormone therapy) — ਜਿਵੇਂ ਟੈਸਟੋਸਟੀਰੋਨ ਜਾਂ ਈਸਟ੍ਰੋਜਨ — ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜੈਂਡਰ ਪਹਿਚਾਣ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਜੈਂਡਰ ਅਫ਼ਰਮਿੰਗ ਸਰਜਰੀਆਂ (Gender-affirming surgeries) — ਜਿਵੇਂ ਛਾਤੀ ਦੀ ਰੀਕੰਸਟਰਕਸ਼ਨ, ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਜਾਂ ਜੈਨਿਟਲ ਸਰਜਰੀ — ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਇਹ ਕਰਵਾਏ।
ਇਹ ਸੇਵਾਵਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਸਮੈਟਿਕ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ।
ਖੋਜ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੈਂਡਰ ਅਫ਼ਰਮਿੰਗ ਕੇਅਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ, ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਸਲੀ ਪਹਿਚਾਣ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਣ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ — ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਮਾਣ ਨਾਲ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਡਰ ਦੇ।
ਅਸਲੀਅਤ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਸਫ਼ਰ
ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹੋਣਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਸੱਚਾ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਅਸਲੀ ਪਹਿਚਾਣ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਣਾ ਹੈ।
ਟ੍ਰਾਂਸ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਨਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਰਹੇ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਉਹੀ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਨ।
ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਚੁਣਿਆ ਨਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਨਾਊਨ (pronouns) ਵਰਤਣ ਨਾਲ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਸੁਣਨ ਨਾਲ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਸਿਸਟਮਾਂ — ਸਕੂਲਾਂ, ਕਲੀਨਿਕਾਂ, ਕੰਮਕਾਜ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ — ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਦੇ ਹਨ, ਨਾ ਕਿ ਉਸ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਵਿਅਕਤੀ ਹਰ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇ ਹਨ — ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਹਿਜੜਾ ਅਤੇ ਕਿੰਨਰ ਕਮਿਊਨਿਟੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਟੂ-ਸਪੀਰਿਟ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ।
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੈਂਡਰ ਕੋਈ ਰੇਖਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਹੈ — ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਅਭਿਵ੍ਯਕਤੀ ਦਾ।